Osmanlı Kamçısı, Çerkez kamçısı, At Kamçısı, 100% El Yapımı 100% Gerçek Deri Rahvan Kamçı, Ağa Kamçısı

--- %100 el yapımı %100 gerçek deriden üretilen Osmanlı kamçısı, aslında çerkez kamçısıdır ve bugün ağa kamçısı, rahvan kamçı olarak da adlandırılmaktadır. Eski Türk filmlerinde görmüşsünüzdür; köy ağalarının, Cüneyt Arkın'ın at binerken kullandığı işte o kamçı... Bir zamanlar, zenginliğin ve gücün simgesi; "At, avrat, pusat ..." zamanlarının... İşte o dönemlerde yaygın kullanıldığı için elbette üretimi de vardı. Tabii ki zamanın "usta saraçları" tarafından yapılır, yine de yapan usta sayısı, bir elin parmaklarını geçmezdi. Çünkü çok meşakkatli, uzun zaman alan ve her santimetre karesinde ince ustalık olan bir iştir kamçıcılık.
--- At binmek sevdası unutulmadı fakat her şeyde olduğu gibi at binek malzemeleri de zamanla fabrikasyon ve suni malzemeler ile üretilmeye başlandı. Bu sayede hem kolay üretiliyor hem de daha ucuza mal oluyordu. Öte yandan bildiğimiz sonuç kaçınılmaz oldu: "Kaybolan el sanatımız"... Emeğini satamayan, sattığında karşılığını alamayan zanaatkar ve bu şartlarda bu sanatı öğrenmek için bulunamayan çırak; sonucunda "kamçıcılık" sanatı da yok oldu gitti.
--- Bu işin Türkiye^de en bilinen ustası "Kamçıcı Saraç Kazım" idi. Kazım Pamirtaş, usta bir saraç idi ve at binmek için gerekli, eğerinden koşumuna tüm binek malzemelerini ustalıkla ürebildiği halde zamanla ağırlığı kamçı üretimine vermiş olduğu için "Kamçıcı Kazım" olarak bilinmiştir. Aynı zamanda perde oyunumuz Hacivat ve Karagöz malzemelerinin üretimi için kullanılan deve derisini işleyebilen ve bunu, Hacivat ve Karagöz yapıcılarına sunan son kişidir. Artık Hacivat ve Karagöz de deve derisinden üretilmiyor.
--- Rahmetli ustamız Kazım Pamirtaş'tan bayrağı, oğlu Durgut Pamirtaş aldı. 40 yıl kadar da oğlu "Kamçıcı Durgut" olarak bilindi. Yaşlılığının son dönemlerinde gücü yetmediği için kamçı yapımını bıraktı. Ne yazık ki bayrağı alan olmadı. Taa ki bugüne gelene kadar...
--- Allah'ın hikmeti ola ki, Kamçıcı Saraç Kazım'ın torunlarından birisi "Ben bu sanatı devam ettireceğim" dedi. Şimdi gördüğünüz bu kamçıları, Kamçıcı Kazım'ın torunu İlker Pamirtaş yapıyor.
--- Yeri gelmişken, Kamçıcı Saraç Kazım'ın yaptığı osmanlı kamçısı, rahvan kamçı dediğimiz çerkez kamçısının temelinde, diğer kamçı ve kamçı yapanlardan farklı bir yanı vardır ve kamçıyı elinize aldığınızda bu farkı hemen görürsünüz. İşte Kamçıcı Kazım'ın kamçıyı örerken kullandığı bu teknik, onu diğerlerinden ayırt eden temel unsur olmuştur. Bu teknik, kamçının 10 yıllarca, hatta diyebiliriz ki 100 yıl (eğer toz ve nem değişikliğinden koruyabilir ve gerekli bakımını yapabilireniz) dimdik bozulmadan kaldığını görebilirsiniz. Eğer yolunuz İstanbul Kapalı Çarşı'ya düşerse oradaki antikacılarda, 100 değilse bile 80-90 yıllık Kamçıcı Kazım'ın örmüş olduğu ve hala sapasağlam duran kamçıya rastlamanız mümkün. Tabii oradaki kamçılar gümüş saplıdır. Eskiden bu kamçının sapı, gümüş kaplama yapılırdı veya özel döküm gümüş sap takılırdı.
--- Gümüş sap takılırdı dedik fakat işin ekonomik yanını düşündüğünüzde ne Kamçıcı Kazım, ne oğlu Durgut ne de torunu bu kamçıda gümüş sap kullanmamıştır ve bugün de kullanılmıyor. Özel olarak gümüş sapı getiren veya gönderen olursa kamçıya bu sap takılabiliyor.
--- Madem saptan başladık, anlıyacağınız odur ki gümüş yerine bugün, kamçı sapının görselliğini güzelleştirmek ve gümüş havası vermek için "aliminyum" kullanılıyor. Fakat sapın dayanıklı olması için özellikle "kızılcık" ağacı kullanılmıştır ve kullanılmaya devam ediliyor. Kızılcık ağacı, lifli bir yapıya sahip olduğu için eğilip bükülebilir ama kolay kolay kırılmaz. Görselliği desteklemek için aliminyum altına, renkli "vinil" döşenmektedir. Torunumuz da bu işe yüreğinden bir şey katarak, gümüş kullanamadığı için ve içindeki sanatı, yaptığı işe aktarmak adına sapı kaplamadan, ayrıca "el ile işleme" yoluna giderek bu şekilde de üretim yapmaktadır.
--- Kamçının içinde (özünde) ve ucunda farklı tarzda işlenmiş deri (şaplı sığır derisi), örgüsünde ise farklı tarzda işlenmiş deri (sırımlık dana derisi) kullanılmaktadır. Her iki derinin tabakhanede işlenişinde farklılık olduğu gibi kamçının üretimi aşamasında da tekrar farklı farklı işlemlerden geçirilerek birleştirilir. İşte ustalık ve zorluk da esasen burada başlar.
--- Burada sunduğumuz ve torun İlker trafından üretilen rahvan kamçı da yapılışında aslına uygun, aynı teknik ve 100% el işçiliği ile yapılıyor ve üretimi bir hafta sürüyor. Kaybolduğunu sandığımız bu sanatı, Kamçıcı Saraç Kazım'dan alan "Kamçıcı İlker" sürdürüyor.

Özellikler:

- Sap boyu: ~ 50 cm
- Sap ağacı: Kızılcık
- Sap kaplama: Renkli vinil üzerine aliminyum sarma veya kaplamasız el ile işleme
- Kırbaç boyu: ~ 50 cm
- Kırbaç özü ve ucu: Şaplı sığır derisi
- Kırbaç örgüsü: Sırımlık dana derisi
- Örgü şekli: 8 telli örme
- Toplam boy: ~ 100 cm